Balya, Balıkesir Terkedilmiş Pb–Zn Madeninin Çevresel Etkileri
Abstract
Özet: Madencilik ve cevher hazırlama faaliyetleri oldukça yüksek miktarlarda oluşabilen atık malzemenin açığa çıkmasına yol açmaktadır. Bu atıkların bertarafının fiziksel ve kimyasal özelliklerine uygun olarak yapılmaması durumunda oldukça ciddi çevresel etkiler ile karşılaşılabilmektedir. Bu çevresel etkilerden biri galen, pirit, kalkopirit gibi sülfürlü minerallerin varlığında ortaya çıkabilen Asit Kaya (Maden) Drenajıdır (AKD/AMD). Söz konusu minerallerin su ve hava ile etkileşimi sülfürik asit oluşumuna sebep vermektedir ve kontrolsüz şartlar altında sülfürik asit atık malzeme içerisindeki bakır, kurşun, cıva gibi ağır metalleri çözebilmekte ve çevresel ortamda hareketli hale getirebilmektedir. Ortamda bulunan bakteriyel aktiviteler ile prosesin hızlanması da söz konusudur. Asit Maden Drenajının birincil etkisi olan su kirliliği ise ekolojik ve çevresel sorunlara yol açabilmektedir. Bu çalışmada, Balıkesir Balya'da bulunan terk edilmiş Pb-Zn madeninin potansiyel çevresel etkileri incelenmiştir. Terk edilmiş alanda bulunan pasa atıkları bölgesinden iki örnek Ağustos, 2015 tarihinde alınmıştır. Toplam ağır metal (Pb, Zn, Cu, Fe, Al, As, Se, Mn, Cd) miktarları ile bunların ortamdaki hareketliliği EPA 1310 ve EPA 1312 deney prosedürleri gereğince araştırılmıştır. Örneklerin sülfür içerikleri %7,4 ve % 10,25 olarak bulunmuş olup, organik madde içeriği %9,12 ve % 3,49 ve su içeriği de %8,85 ve %2,68 olarak hesaplanmıştır. Sonuçlar en hareketli metalin Cd olduğunu ve toplam Cd miktarının %50,41'inin zayıf asidik olan ortamda hareketli halde bulunduğunu göstermektedir. Bu durumun ortaya çıkması ortamda bulunan mineral ve metaller ile organik madde içeriği ile ortama ait pH & Eh değerleri ile ilişkilidir.